ماده پلی پروپیلن به دلیل مزایای گسترده ای که در بحث مقاومت ضربه‌ای بالا، فشار پذیری، سبکی، انعطاف و البته قیمت مناسب در اختیار دارد، به عنوان یکی از جذابترین متریالهای صنعتی موجود در مارکت‌ها شناخته میشود. بطوریکه امروزه نام پلی پروپیلن پس از پلی‌اتیلن (PE)، بعنوان دومین پلاستیک پرمصرف در سراسر دنیا مطرح است. وجود این مزایای گسترده موجب شده تا از ماده PP در کاربردهای گسترده ای استفاده شود. چنانکه از بسته‌بندی‌های ساده و ساخت قطعات پلاستیکی کوچک گرفته تا انواع مخزن پلی پروپیلن و بدنه‌ی تجهیزات آشپزخانه صنعتی و…، در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دراین میان، تولیدات پارچه از این جنس نیز بسیار پرطرفدار و گسترده است. پارچه های ساخته شده از پلی پروپیلن که یک پلیمر ترموپلاستیک است، بدلیل قیمت مناسب و بافت مطلوب از محبوبیت خاصی برخوردار هستند. علی‌الخصوص برای تولیداتی که بیشتر به نساجی و لوازم خانه (در مقایسه با روکشهای ادوات صنعتی) گرایش دارد.
این فرم غیر قطبی و تا حدی کریستالی پلاستیک، متعلق به خانواده ترکیبات پلی اولفین است. درحقیقت اصطلاح «پارچه‌های PP» در وصف هرگونه محصولی که از پلی پروپیلنهای گرما نرم ساخته شده باشد و در صنایع نساجی از آن بهره گرفته شود، بکار میرود. نکته‌ای که کمتر بدان اشاره شده، اینست که پارچه های پلی پروپیلن امکان انتقال رطوبت را دارند. دلیل این مسئله ساده است: پارچه های از جنس PP، قابلیت جذب رطوبتها را ندارند!. درنتیجه جریانهای رطوبتی از این نوع پارچه‌ها گذر خواهد کرد. همین ویژگی، استفاده از این پارچه ها را برای تولید:
گسترش داده است. اگر آشنایی حدودی با این صنعت داشته باشید، قطعاَ به اصطلاح «پارچه‌های PP نبافته» بر خورده‌اید. بایستی بدانید که پارچه‌های پلی اتیلن، درواقع نوعی الیاف نساجی بافته‌نشده هستند. چنانکه مستقیماَ از متریالی تولید شده اند که نیازی به بافت ابتدایی ندارد. درادامه به بررسی نکات ومثبت و منفی polypropylene های نبافته خواهیم پرداخت.
تاریخچه الیاف مصنوعی در پایان قرن نوزدهم با ابداع اولین مواد نیمه مصنوعی یا احیا شده، توسط «فن اوستن» (Van Oosten) آغاز شد. پلیمرهای کاملاً مصنوعی در اوایل قرن بیستم توسعه یافتند. چنانکه بسیاری از الیاف مصنوعی که در حال حاضر به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند، تا دهه‌های 1960 و 1970 به طور کامل مورد بهره‌برداری قرار نگرفتند. کاتالیزورهای جدید پلیمریزاسیون که زیگلر و ناتا در سال 1954 اختراع کردند، تا حد زیادی مسئول موفقیت تجاری پلی پروپیلن ایزوتاکتیک در اوایل دهه 1960 بودند. درادامه پلی پروپیلن به نوع قابل توجهی از پلاستیک تبدیل شد که با استفاده از تکنیک‌های مختلف تولید، در:
مورد استفاده قرار گرفت. امروزه مقدار قابل توجهی از پلی پروپیلنها در الیافی که منسوجات، اثاث یا لوازم داخلی و فرش را تشکیل می دهند استفاده می شود. از دهه 1980، تولید، مصرف و استفاده از این پلیمر به دلیل استفاده از کاتالیزورهای موثرتر و پیشرفت‌های خاص، افزایش یافته است. در نتیجه ماده PP، در حال حاضر رایج ترین فیبر پارچه‌ایست که در سراسر جهان استفاده می شود. (البته این بدین معنا نیست که پراستفاده ترین پلیمر نساجی باشد؛ زیرا پلی استر بیشترین کاربرد را در این حوزه دارد)
قابلیت فرم پذیری پلیمرهای PP موجب شده تا فارغ از تبدیل به حالت پارچه ای، قابلیت تبدیل به اجسام صلب و مقاوم را نیز داشته باشند. ثبت سفارشات فراوان برای تولید انواع مخزن و لوله پلی پروپیلن، خود گواه این ادعا میباشد. تجهیزاتی که به ارائه‌ی مقاومت و انعطاف بسیار بالا، معروف هستند.
سوال مهم اینجاست که چه پارامترهایی پارچه های پلی پروپیلن را متمایز میکنند؟! درپاسخ میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
این نوع پارچه‌ها نرم، مطبوع و سبک هستند. انعطلف پذیری نیز که ویژگی ذاتی پلی پروپیلنهاست.
فرم قرارگیری پارچه های PP به هیچ عنوان بدقلق نیست. یعنی پارچه به راحتی پوشانده می شود و به خوبی در تن انسان یا در قالب پوشش بدنه‌ی اشیای مختلف می‌ایستد.
پارچه پلی پروپیلن ضد لک است و به راحتی بافت و رنگ آن محو نمی شود. ضمناَ در برابر پارگی و سوراخ شدن بوسیله‌ی ضربات سطحی، بسیار مقاوم می باشند. همانند دیگر پلیمرهای محبوب صنعتی، این مدلها نیز دارای ماندگاری ویژه ای هستند.
کاربردهای پلی‌پروپیلنها بسیار گسترده است. البته گستردگی کاربردها، تنها مربوط به این نوع پلیمرها نبوده و پلیمرهایی نظیر: پلی اتیلن، پی‌وی‌سی، فایبرگلاس و… نیز دارای محبوبیت فراوانی هستند. بهره گیری از خواص پارچه های پلی پروپیلنی در سالیان اخیر، منجر به تولید:
و ده ها محصول دیگر شده است. توجه داشته باشید که محصولات فوق، تنها مربوط به ساختار پارچه ای polypropylene می‌باشند. درحالیکه عمده‌ی محبوبیت و کاربردهای PP، به حالت پودری و برای ساخت بدنه های مخازن و تجهیزات صنعتی مربوط میشود.
همواره طیف گسترده ای از رنگها و انتخابها برای انواع پارچه پلی پروپیلن نبافته (پارچه پوشش گرد و غبار) برای همگان در دسترس است. پارچه نبافته یکی از گونه های پارچه‌ی PP است که کاربردهای متنوعی برای صنعت نساجی دارد. این پارچه‌ها شدیداَ مقرون به صرفه بوده و دارای خواص چند منظوره می‌باشند. جالب است بدانید که:
این نوع پارچه بافته نشده پلی پروپیلن، با درهم‌تنیدگی الیاف از طریق فرآیندهای مکانیکی، حرارتی یا شیمیایی به یکدیگر متصل میشود. وجود چنین فرآیندهایی به همراه الیاف پلی پروپیلن، این پارچه‌ها را بهداشتی، بادوام و ماندگارتر می کند.
اگر نگاهی به اطراف بیندازید، به احتمال زیاد این مدل پارچه ها را در قالب بخشی از وسایل مختلف اطراف خانه خود خواهید دید. یعنی از صندلی های اداری گرفته تا کیف های حمل بار و ساکهای چندمنظوره‌ی قابل استفاده‌ی مجدد. پارچه‌ی پلی‌پروپیلنی نبافته همچنین با محیط زیست، بسیار سازگار است. در سالهای اخیر از مواد PP قابل بازیافت، تولیدات رایجی مانند بطری های آب پلاستیکی انجام شده است. بنابراین میتوان اشاره داشت که این ماده ها چه در قالب پارچه و کیسه و چه در قالب بدنه‌ی مخازن و دیگر تجهیزات، قابلیت بازیافت دارند.
نکته: البته قابلیت بازیافت این متریالها، نشان از ماندگاری پایین آنها ندارد. بلکه اتفاقاَ طول عمر مفید پلی پروپیلن ها بسیار بالاست.
صفحه‌ی پیشنهادی برای مطالعه: خرید لوله کاروگیت
انواع پارچه پلی پروپیلن نبافته را می توان در تعداد زیادی از محصولات یافت. محصولات متعددی از جمله:
برخی از پشتی‌ها و البته اکثر لحاف های خوب، با مواد مختلف و مقاومی از جمله PP لایه بندی می شوند. لحاف هایی که با استفاده از این نوع پارچه‌ها تهیه میشوند، بسیار مقاوم هستند. همچنین ضمن ماندگاری بالا، خاصیت عایقی ویژه‌ای نیز دارند و به خوبی گرما را حفظ میکنند. بنابراین بطور غیرمستقیم میتوانند از هزینه‌های خانوارها در درازمدت بکاهند. زیرا در هنگام استراحت و استفاده از لحافهای پلی پروپیلنی، نیاز به تنظیم دمای کمتری برای خانه خواهد بود. همچنین با ارائه‌ی طول عمر بالا، نیاز به خریدهای مکرر را از بین می‌برند.
اگر مبلمانی دارید که نیاز به محافظت واقعی دارد، دیگر به دنبال خرید روکشهای ضعیف نباشید. پارچه پلی پروپیلن نبافته میتواند مبلمان شما را برای مدت طولانی، «تازه و عاری از خاک گرفتگی» نگه دارد. بلحاظ قرارگیری بر روی مبل نیز هیچگونه چین و چروکی را بر جای نمیگذارد.
نفوذ ناپذیری پلی پروپیلنها را همواره در اشکال مختلفی شاهد هستیم. چه در انواع مخزن اسید پلی پروپیلن؛ و چه در قالب پارچه های PP رومیزی. رومیزی‌های از این جنس، مانع عبور هرگونه لکه و چربی از خود شده و اجازه‌ی وارد آمدن هیچگونه آسیب و کثیفی را به سطح میزها و رویه‌های گرانقیمت نمی‌دهند.
ساکهای حمل از جنس PP، انتخابی مناسب برای انجام خریدهای روزمره‌ی سالمندان و یا اعضای خانواده‌ها محسوب میشوند. طراحان اینگونه کیفهای حمل، همواره تأکید دارند که مردم باید سهم خود را برای نجات سیاره انجام دهند. یعنی به جای استفاده‌ی هر باره از یک کیسه حمل بار پلاستیکی و گسترش آلودگیهای زیست محیطی، از کیفهای:
پلی‌پروپیلنی بهره گرفته شود.
کیسه های پلی پروپیلن نبافته مدت هاست که به عنوان کیسه های با:
در جوامع مختلف شناخته و مشاهده میشوند. درواقع علاوه بر قیمت مناسب، این عمر طولانی کیسه های پلی پروپیلنی است که آنها را به کالای مورد علاقه‌ی سوپرمارکت های بزرگ و سازمان های حامی محیط زیست، تبدیل نموده است. انواع کیسه های پلی پروپیلن نبافته، زباله‌ی به مراتب کمتری را نسبت به کیسه های:
ایجاد می کنند. همچنین از منابع مادی و منابع انرژی بسیار کمتری استفاده نموده و به منابع عظیم آب (و مواد شیمیایی کشاورزی مورد نیاز تولید پنبه برای تولید خود)، نیاز ندارند. بیاد داشته باشید که:
از جنبه‌ی منفی، کیسه های پلی پروپیلن پلاستیکی نبافته از گاز PP، محصول جانبی پالایش نفت، تولید می شوند. بنابراین از منابع تجدید ناپذیر (مشتقات سوختهای فسیلی) ساخته می شوند. همچنین در قیاس با برخی از جنسهای پارچه (از جمله پلی استر و کتان کشی)، رنگ‌پذیری دشوارتری دارند.
پلی پروپیلن نبافته، زیست تخریب پذیر یا کمپوست پذیر نیست و ممکن است سال ها طول بکشد تا در محیط تجزیه شود. همین موضوع نگرانی های فزاینده ای را برای تمامی حامیان محیط زیست بوجود آورده است. هرچند که بازهم میتوان تأکید داشت که با توجه به قابلیت بازیافت پذیری، وضعیت پلی پروها (PP) در حفاظت از محیط زیست، بهتر از پلاستیکهای نایلونی و معمولی است!!
ذکر این نکته الزامیست که پلاستیک هایی مانند پلی پروپیلن نبافته، در محیط به قطعات پلاستیکی کوچکتر و کوچکتر به نام میکروپلاستیک تجزیه می شوند. میکروپلاستیک ها آنقدر ریز هستند که با چشمان غیرمسلح قابل مشاهده نیستند. به‌همین دلیل تجمع غیرقابل برگشت پلاستیکها در اکوسیستمها میتواند همانند خطری خاموش باشد. طبق تحقیقات معتبر جهانی، میکروپلاستیک‌ها در:
یافت شده‌اند. بدین معنی که همه‌ی ما، هر روزه میکروپلاستیک می نوشیم، می خوریم و نفس می کشیم. اما هنوز عواقب آن را یاد نگرفته ایم. برمبنای همین یافته ها، برخی جوامع استفاده از کیسه های پلی پرو نبافته را ممنوع اعلام کرده‌اند!.
نکته: این مسئله برای متریال های پلی پروپیلینی مورد استفاده در مخازن متفاوت است. بطوریکه مخازن PP دارای ویژگی فود گرید بوده و بهترین گزینه برای بسیاری از صنایع غذایی بشمار می‌روند. درسوی مقابل به علت قابلیت تولید مخزن پلی اتیلن در مدلهای دوجداره، دو لایه، 3 لایه و 4 لایه، استفاده از آنها برای نگهداری آب آشامیدنی رایج‌تر است.
با وجود واقعیت های منفی زیست محیطی، کیسه های پلی پروپیلن نبافته اغلب به 3 دلیل، اثرات زیست محیطی نسبتا کمتری دارند:
مایک اوشی (Mike O’Shea) از تیم تحقیقاتی «CSIRO» اشاره می کند: مزیت اصلی زیست محیطی “کیسه سبز” پلی پروپیلن نبافته، قابلیت استفاده مجدد از آن است. به‌بیان دیگر، تنها اعتبار زیست محیطی کیسه سبز اینست که برخلاف کیسه‌های پلاستیکی PE با چگالی بالا، یک بار مصرف نیستند. نایلونهای مضری که هنوز در اکثر مغازه ها و سوپرمارکت ها عرضه می شوند!!.
اغلب انتخاب بین این دو پارچه به بودجه بستگی دارد. چنانکه کیسه‌های جوت معمولاً حدود 2 تا 3 برابر بیشتر از کیسه‌های نبافته PP قیمت دارند. همچنین دارای هزینه های حمل و نقل بالاتری نیز هستند. رقابت جوت با پلی پروپیلن که از آن کیسه های سوپر مارکت سبز نبافته تولید می شود، در درجه اول به ردپای محیطی (اثرات زیست محیطی) هر محصول مربوط می شود. جوت یک الیاف گیاهی طبیعیست که به معیشت بسیاری از کشاورزان در کشورهای در حال توسعه کمک می‌کند. درحالی که پلی پروپیلن یک پلاستیک غیر قابل کمپوست کاملا مصنوعیست که توسط صنعت پتروشیمی تولید میگردد. لازم به ذکر است که ساکهای تولید شده از هر دو جنس، توسط سازمان های مختلف تایید شده‌اند. بعنوان مثال:
کیسه های جوت را تایید کرده اند. طبق گزارش سازمان ملل متحد با عنوان «جوت و الیاف سخت: مروری بر مسائل اصلی فعلی»، جوت در مقایسه با پلی پروپیلن نبافته دارای مزایای زیر است:
برخی از جوت‌ها با پلاستیک اندود میشوند. ولی بطورکلی جوت بدون پلاستیک (یا بدون آستر) دارای این مزیت حیاتی است که بر خلاف پلی‌پروپیلنهای نبافته، به تجمع میکروپلاستیک‌ها در طبیعت کمک نمی کنند.
اگرچه علم پلاستیکها و میکروپلاستیک‌ها جدید است و هنوز چیزهای زیادی برای یادگیری باقی مانده است. ولی همواره در تمامی متون، تنها به ویژگیهای مثبت این نوع پارچه ها پرداخته میشود. مسلماَ همانند هر متریال دیگری، منسوجات ساخته شده از متریال PP، دارای معایبی نیز می‌باشند. مهمترین معایب مربوط به انواع پارچه پلی اتیلن نبافته، عبارتست از:
گذر راحت رطوبت از لباسهای زیر پلی پروپیلن، آنها را برای صنعتگران نساجی و کارخانجات تولید پوشاک، بسیار محبوب نموده است. اگرچه که پارچه های PP، عمدتاَ بوی تن را در خود نگه میدارند!!. بنابراین به شستشوی بیشتری نیاز داشته و گزینه‌ی مطلوبی برای افراد با وسواس زیاد محسوب نمیشوند!.
پارچه های پلی پرو نبافته از تحمل گرمایی بالایی برخوردار نیستند. فلذا امکان ذوب‌شدگی انها در دماهای تقریباَ متوسط نیز وجود دارد!!. موردی که میتواند صدمات جبران ناپذیری را برای افراد در پی داشته باشد.
بسیاری از متریالهای پوشاک، هیچگونه حساسیت خاصی به شستشو در دماهای بالا ندارند. این درحالیست که شستشوی پلی پروپیلنهای نبافته با آب بسیار داغ، ساختار آن را از بین می‌برد!.
نکته‌ی صنعتی: برخلاف استراکچر پارچه های PP، انواع مخزن و لوله پلی پروپیلن همانند انواع لوله پلیکا ، از تحمل دمایی بسیار بالایی برخوردار می‌باشند. بطوری که تحمل دمای بالای عملیاتی، بعنوان یکی از شاخصه‌های این نوع مخازن و لوله‌ها بشمار میرود.
مراقبت و شستشو از پارچه های پلی پروپیلن، بدون هیچگونه پیچیدگی است. برای درک بهتر این مسئله، کافیست بدانید که موثرترین روش برای تمیز کردن پارچه پلی‌پروپیلنی، استفاده از صابون دست ضد باکتری هنگام شستشو میباشد. سپس بایستی آویزان کردن این نوع پارچه (بمنظور خشک‌شدن) در هوای داخل و خارج از بنا، انجام شود. همچنین ممکن است از یک اسپری ضد باکتری برای تمیز کردن کیسه ها قبل از استفاده، بهره بگیرید. کیسه های PP دارای حجم تقاضاهای بالایی هستند و رعایت نکات بهداشتی در آنها (پیش از هرگونه استفاده)، پراهمیت خواهد بود.
مجموعاَ تمرکز بیشتر بر روی رعایت دستور العملهای مراقبتی مربوط به کیسه های PP میباشد. زیرا پلی استرها با حضور قدرتمند و ارائه‌ی خواص ارزشمند خود در عرصه‌ی پوشاک، بهره گیری از پارچه های پلی پروپیلنی را شدیداَ کاهش داده اند.
