آخرین باری که در خیابان ها با دریچه منهول برخورد کردید و به این فکر افتادید که چرا شکل آن گرد است، چه زمانی بود؟؟. درحالی که هیچ قانون سخت و مشخصی در مورد اینکه درب منهول یا دریچه فاضلاب باید چه شکلی باشد وجود ندارد، اکثریت قریب به اتفاق این پوشش‌ها ساختاری گرد دارند. حتی در رابطه با جنس این دریچه‌ها نیز معمولاَ هیچگونه قوانین سختگیرانه‌ای وجود ندارد. اما بازهم شاهد آن هستیم که عمده‌ی دریچه های منهول چدنی، فولادی، بتنی، پلی اتیلنی و فایبرگلاسی، دارای ساختاری گرد هستند.
شرکت‌های برتر تولید کننده درب منهول نیز روکشهای دایره‌ای فاضلاب را به عنوان یک شاخصه‌ی اصلی برای تولیدات خود تبیین نموده‌اند. جالب است بدانید که درپوش‌های آدم‌رو مستطیلی، بیضی و مربعی نیز موجود هستند. اما بسیار نادرتر و کم تقاضاتر می‌باشند. شاید دلیل عدم توجه ما، این بوده است که همگی در طول یک روز تعداد زیادی روکش منهول را می بینیم که تقریباً همه آنها گرد هستند؛ و آنها را “عادی” می دانیم. بدون اینکه تعجب کنیم که چرا آنها به شکل دایره‌ای مهندسی شده اند.
پیش از هرچیز بایستی بدانید که منهول پلی اتیلن فاضلاب، یک نوع کانال دسترسی عمودی به فضاهای زیرزمینی تأسیسات است. به بیان دیگر بایستی گفت که بسیاری از لوله‌های انتقال آب و فاضلاب و کابلهای برق، مخابرات و فیبرهای نوری از زیر زمین عبور کرده‌اند. بمنظور بازرسی و هرگونه تعمیر این خطوط و کابلهای عبوری، نیاز است که افراد از طریق کانالهایی به فضاهای زیرزمینی دسترسی داشته باشند. بنابراین در فواصل مشخصی نسب به یکدیگر، آدمروها یا همان منهولهای فاضلابی نصب میشوند.
دریچه منهول، سرپوشی است که بر روی کانل های آدم‌رو گذاشته است. چراکه قطر دهانه منهولها میتواند از 600 تا حتی 1800 میلیمتر (در برخی شرایط خاص) متفاوت باشد و امکان سقوط مداوم افراد و لوازم آنها و حیوانات به داخل آدم رو وجود دارد. همچنین ممکنست چرخهای بسیاری از ماشین‌ها در حفره‌ی خالی این کانالها گیر کرده و دچار آسیب گردد. بنابراین با خرید دریچه منهول، نه تنها از تمامی این موارد جلوگیری میشود. بلکه:
باتوجه به تولید اکثر دریچه های منهول بصورت گرد (و نه مستطیلی و مربعی)، ذیلاَ به مهمترین دلایل طراحی گرد این محصولات اشاره خواهیم نمود.
روکش های منهول چدنی و پوشش فاضلاب، معمولاً ساختار سنگینی دارند. به‌این ترتیب هنگام جستجوی بهترین نوع این پوشش‌ها، تحرک همیشه باید یک پارامتر مهم باشد. حرکت صاف روکش های منهول زمانی که باید از مکانی به مکان دیگر – برای نگهداری و تعمیرات- غلت بخورند، بسیار مهم است.
در مقایسه با پوشش های مستطیلی، مثلثی یا مربعی، روکش های منهول دایره ای را می توان با سهولت قابل توجهی جابجا کرد. درحین حمل و نقل این محصولات خطر آسیب دیدن روکش‌ها – باتوجه به خطرات ایمنی – بسیار کمتر است.
محصول پیشنهادی: چربی گیر فایبرگلاس رستوران
همانطور که کارشناسان از شرکت های برتر تولید کننده پوشش منهول تایید می کنند، طراحی دریچه های منهول گرد در مقایسه با روکش های کنج دار و لبه‌دار نسبتا ساده تر است. فرآیند ریختن فلز داغ در قالب زمانی آسان تر می شود که ساختار قالب دومی دایره ای باشد. ضمن اینکه به لحاظ ابعاد، اندازه گیری و تولید دریچه های منهول گرد دایره ای، راحت‌تر و دقیقتر از مدلهای با فرم بیضی است.
خود این واقعیت که پوشش های فاضلاب دایره ای هیچ لبه یا گوشه ای ندارند، همچنین باعث می شود که بتوان آنها را به طور موثر و بدون هیچگونه اشکالی نصب کرد. به‌عنوان مثال روی حفره‌های ورود منهولها راحت‌تر قرار میگیرند و اصطلاحاَ به آسانی سر می‌خورند. بطور کلی البته نیازی به ردیف کردن پوشش ها در ابتدا نیست (چنان که برای پوشش های مربع/مستطیل لازم است). نصب درب های گرد نیز ساده است و دقت ابعادی درپوش های منهول که توسط سازندگان پیشرو طراحی شده اند به این موضوع کمک می کند. بمنظور نصب مجدد نیز درپوش‌های منهول گرد شرایط بهتری دارند. (تعویض صحیح درپوش منهول برای پروژه های فاضلابی، بسیار حائز اهمیت است)
برای تولید منهول از لوله کاروگیت و روتومولدینگ استفاده می شود. این ابزارها معمولاً سوراخ های گرد ایجاد می کنند. ضمن اینکه بسیاری از سازندگان برای خرید آدم روهای پلی اتیلنی به خرید لوله کاروگیت روی می‌آورند. برای پوشاندن این سوراخ های فاضلاب، روکش های منهول دایره ای مناسب هستند. درواقع هم از نظر سهولت راه اندازی و هم از نظر عملکرد کلی. استفاده از پوشش های هر شکل دیگری برای منهول های گرد، هم مشکل ساز است و هم از منظر دوام، کمتر بهینه هستند.
با عنایت به دایره ای بودن دهانه منهول، استفاده از روکش های مربع یا مستطیل شکل روی آن ها مشکل بالقوه دیگری را هم ایجاد می کند. چنانکه اگر آنها به صورت مورب چرخانده شوند، این احتمال وجود دارد که چنین پوشش هایی به سادگی به درون چاه منهول بیفتند!!. البته که با درپوش های منهول گرد، این چالش برطرف میشود. این روکشهای دایره‌ای می‌توانند در صورت لزوم بچرخند؛ بدون اینکه تکنسین‌ها نگران افتادن آنها به داخل دهانه باشند.
طیف گسترده ای از نیروها و فشارها بر روی سطح زمین اعمال می شوند. به‌منظور حفظ عملکرد سیستم برای مدت طولانی، روکش های منهول باید بتوانند به طور موثر در برابر نیروهای فشاری زمین مقاومت کنند. روکش های منهول گرد حداکثر ارزش را در این زمینه ارائه می دهند. مقاومت فشاری دریچه های منهول گوشه دار، به طور ثابت کمتر از نمونه‌های دایره‌ای آنها است.
فاکتور کیفیت دریچه های فاضلاب دایره ای نیز در این منظر، دارای اهمیت ویژه ای میباشد. شرکت های برتر تولید کننده، پوشش منهول روکش های چدنی را ارائه می دهند که به آخرین پارامترهای ASTM و EN-124 پایبند هستند. همیشه توصیه میشود که به جای جستجوی جایگزین‌های ارزان‌تر و غیر استاندارد، روکشهای منهول (دایره‌ای یا غیره) را با تمام گواهی‌های کیفیت مرتبط (مثلاً گواهی‌های ISO) تهیه کنید. بدین منظور که اگرچه مدلهای درب منهول دایره ای دارای مقاومت ویژه‌ای در برابر فشارها و نیروهای سطح می‌باشند. اما ممکن است درصورت غیراستاندارد بودن، مقاومت کمتری نسبت به دریچه های مربعی و مستطیلی استاندارد ارائه کنند.
تجهیزات پرفروش: مخزن پلی پروپیلن
روکش منهول چدنی می تواند تا 135 کیلوگرم (یا حتی کمی بیشتر) سنگین باشد. حالا تصور کنید که بخواهید یک پوشش مستطیلی سنگین را به صورت دستی از یک مکان به مکان دیگر منتقل کنید. پیشنهاد بسیار دشواری است، درست است؟
همانطور که قبلاً ذکر شد، قابلیت حمل آسانتر یکی از مهمترین عوامل محبوبیت درب منهولهای گرد است. این پوشش‌های مهندسی دقیق را میتوان به سادگی از نقطه مبدا به مقصد، بدون استرس زیاد و تلاش دستی، رول کرد. در نتیجه، طول عمر پوشش های فاضلاب مدور در هنگام حمل نیز بیشتر است. البته کار برای حمل درب های آدم رو پلیمری (فایبرگلاس و پلی اتیلن) در هر فرم گرد یا مستطیلی، نسبت به مدلهای از جنس چدن راحت‌تر است. زیرا به مراتب سبکتر هستند.
نکته: حمل درب های منهول بیضی نیز دشوارتر از مدلهای گرد و دایره ای است. زیرا نمیتوان آنها را به خوبی قل داد و روی زمین به حرکت دراورد.
حجم مواد مورد نیاز برای ساخت یک پوشش فاضلاب گرد، نسبتا کمتر از آن چیزی است که برای طراحی روکش هایی با اشکال دیگر نیاز است. این به این دلیل است که سطح پوشش های گرد به طور قابل توجهی کمتر از سطح پوشش های دیگر (با اندازه های مشابه) است. از آنجایی که مواد کمتری برای تولید روکش های منهول با استحکام و دوام یکسان مورد نیاز است، متوسط ROI قابل حصول از دریچه های منهول دایره ای بیشتر است.
البته این مسئله در هنگام خرید مخزن فایبرگلاس و پلی اتیلن برعکس است. زیرا انواع مخزن پلی اتیلن و فایبرگلاس مکعبی در ابعاد یکسان نسبت به مدلهای گرد و استوانه ای، دارای قابلیت جایدهی سیالات و مواد شیمیایی بیشتری هستند.
از نقطه نظر قابلیت استفاده، روکش های منهول گرد مزایای رقابتی متعددی را ارائه می دهند. برای شروع، حرکت وسایل نقلیه بسیار ایمن تر می شود. به عنوان مثال دریچه های منهول هیچ لبه تیزی ندارد که بتوانند به لاستیک ها آسیب برسانند. یعنی حداقل موانع را برای خودروها ایجاد میکنند. ضمناَ در صورت باز بودن موقت درب منهول گوشه‌دار، ممکن است پای افراد به روکشهای گوشه دار گیر کرده و منجر به جراحت شود. در مناطق صنعتی، قفل کردن این درپوش های منهول چدنی گرد را میتوان به سادگی با انجام یک چهارم دور انجام داد. همچنین به طور کلی، آب بندی درب منهول گرد بسیار ساده تر از آب بندی درپوش های سایر اشکال هندسی است.
بسیاری از محاسبات هندسی و بینش های مهندسی به نهایی شدن اشکال درپوش منهول می پردازند. بدون شک ثابت شده است که پوشش های فاضلاب دایره ای حداکثر:
را ارائه می دهند. دقیقاً به همین دلیل است که هر سازنده برتر درب منهول بر روی طراحی پوشش های منهول گرد، ساخته شده از بهترین مواد در کلاس و مطابق با تمام استانداردها تمرکز می کند. هرچند که شاید نصب نردبان یا اجرای پله ها بر روی رایزرهای با سطح صاف (مربعی) راحت‌تر باشد. اما به دلیل ساخت منهولها از لوله های کاروگیت و…، استفاده از دریچه های گرد گسترش بیشتری داشته است. (فارغ از دیگر مزایای درب های گرد)
نکته: بدلیل تولید لوله های کاروگیت در انواع قطرهای دهانه بزرگ و البته مقاومت مکانیکی عالی آنها برای تحمل نیروهای خارجی، این لوله‌ها برای ساخت آدم روهای فاضلابی مناسب می‌باشند. به‌همین دلیل نمیتوان از لوله پلیکا، مانیسمان و… و یا لوله زهکش سوراخدار برای ساخت آدمروها بهره گرفت.
نوع جنس دریچه های منهول، تأثیر خاصی بر روی فرم این محصولات ندارد. درحقیقت میتوان گفت که جنس دریچه همواره بر مبنای عواملی نظیر:
تعیین میگردد. همچنین باتوجه به افزایش قیمت جهانی متریالهای فلزی و افزایش سرقت دریچه های منهول چدنی و فولادی، استفاده از دریچه های منهول فایبرگلاسی و بطورکلی پلیمری بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. درب های آدم رو فایبرگلاسی در مقایسه با دریچه‌های فولادی، بتنی و چدنی:
به‌همین دلایل فوق، بسیاری از تجهیزات صنعتی نظیر سپتیک تانک، آدمروها، چربی گیر، مخازن نگهداری سیالات شیمیایی و مخزن اسید نیز از جنس فایبرگلاس طراحی میشوند. البته به‌علت قیمت مناسبتر پلی اتیلنها، کارفرمایان برای خرید سپتیک تانک و چربیگیرهای پلی اتیلنی، رغبت بیشتری از خود نشان میدهند.
